มัชฌิมาปฏิปทา หรืออริยสัจข้อสุดท้าย คือ มรรค เป็นประมวลหลักความประพฤติปฏิบัติ หรือระบบจริยธรรมทั้งหมดในพระพุทธสาสนา เป็นคำสอนภาคปฏิบัติ ที่ช่วยให้การดำเนินสู่จุดมุ่งหมายตามแนวทางของกระบวนธรรมที่รู้เข้าใจแล้วนั้น เป็นผลสำเร็จขึ้นมาในชีวิตจริง หรือเป็นวิธีการใช้กฎเกณฑ์แห่งกระบวนการของธรรมชาติ ให้เกิดประโยชน์แก่ชีวิตสูงสุด
หัวข้อของมัชฌิมาปฏิปทา หรือ อริยอัฏฐังคิกมัคค์/อารยอัษฎางคิกมรรค (มรรคาอันประเสริฐ มีองค์ประกอบ ๘ อย่าง)มีดังนี้
๑. สัมมาทิฏฐิ ความเห็นชอบ
๒. สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ
๓. สัมมาวาจา วาจาชอบ
๔. สัมมากัมมันตะ การกระทำชอบ
๕. สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ
๖. สัมมาวายามะ พยายามชอบ
๗. สัมมาสติ ระลึกชอบ
๘. สัมมาสมาธิ จืตมั่นชอบ
หัวข้อของมัชฌิมาปฏิปทา หรือ อริยอัฏฐังคิกมัคค์/อารยอัษฎางคิกมรรค (มรรคาอันประเสริฐ มีองค์ประกอบ ๘ อย่าง)มีดังนี้
๑. สัมมาทิฏฐิ ความเห็นชอบ
๒. สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ
๓. สัมมาวาจา วาจาชอบ
๔. สัมมากัมมันตะ การกระทำชอบ
๕. สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ
๖. สัมมาวายามะ พยายามชอบ
๗. สัมมาสติ ระลึกชอบ
๘. สัมมาสมาธิ จืตมั่นชอบ
มัชฌิมาปฏิปทา
โดย สมเด็จพระพุทธชินวงศ์ เจ้าอาวาส วัดพิชยญาติการาม วรวิหาร